زوج درمانی و انواع آن
زوج درمانی، نوعی روان درمانی است که می تواند در بهبود رابطه بین شما و شریک زندگیتان نقش موثری داشته باشد. اگر مشکلاتی در رابطه دارید، می توانید برای کمک به بازسازی رابطه خود به دنبال زوج درمانی باشید.
زوج درمانی به ارتباط و چگونگی حل تعارض می پردازد. همچنین می تواند موضوعاتی مانند سوء مصرف مواد، خیانت و درگیری های مربوط به تربیت کودک را پوشش دهد.
برایان مولر، دکترای روان شناسی در مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا که در زوج درمانی تخصص دارد می گوید :
زوج درمانی می تواند طیف گسترده ای از مسائل مربوط به رابطه را برطرف کند؛ از جمله درگیری های مکرر، احساس قطع ارتباط، رابطه عاشقانه، مسائل مربوط به رابطه جنسی، یا مشکلات ناشی از استرس های بیرونی. برخی از اشکال این درمان شامل مشاوره ازدواج، مشاوره پیش از ازدواج و خانواده درمانی است که معمولا یک شکل کوتاه مدت درمان است.
انواع زوج درمانی
به گفته مولر، رویکردهای متعددی برای زوج درمانی وجود دارد که می تواند شامل موارد زیر باشد :
1. روش گاتمن :
این روش شامل پرداختن به شرایطی است که منجر به درگیری می شود و همچنین شما و شریکتان را به مهارت حل مسئله تجهیز می کند. هدف روش گاتمن، بهبود کیفیت دوستی و سطح صمیمیت بین شما و شریک زندگیتان است.
2. رویکرد الن واچتل :
این یک رویکرد مبتنی بر قدرت است که شامل تمرکز بر جنبه های مثبت رابطه می باشد. رویکرد الن واچتل به جای سرزنش، بر بازتاب خود تمرکز می کند.
3. زوج درمانی روان پویشی :
درمان روان پویشی، امیدها و ترس های اساسی که به شما و شریک زندگیتان انگیزه می دهد را بررسی می کند تا به شما در درک بهتر یکدیگر کمک کند.
4. رفتار درمانی یا زوج درمانی رفتاری :
این شکل از درمان، شامل شکل دادن به رفتار با تقویت رفتارهای مثبتی است که منجر به ثبات و افزایش رضایتمندی می شود؛ در حالی که از رفتارهایی که موجب منفی گرایی می شوند، بازداری می کند.
5. درمان شناختی-رفتاری :
این شکل از درمان که به آن زوج درمانی شناختی رفتاری نیز گفته می شود، شامل شناسایی و تغییر الگوهای فکری است که بر رفتار تأثیر منفی می گذارد.
6. درمان هیجان مدار (EFT) :
روش درمان هیجان مدار، بر این اساس استوار است که وقتی زوج ها احساسات زیربنایی را به یکدیگر ابراز می کنند، ارتباط خود را عمیق تر کرده و این باور را تایید می کنند که دلبستگی شان امن است.
7. ایماگوتراپی :
این روش زوج درمانی بر این باور است که رابطه ما با والدین مان از روابط بزرگسالی ما خبر می دهد. ایماگوتراپی تعارض را مثبت می داند؛ چرا که از طریق کاوش در ریشه های رفتار خود در رابطه مان، مسائل اساسی را کشف می کنیم.
8. روایت درمانی :
روایت درمانی، داستان هایی را که زوج ها برای معنا بخشیدن به دنیای خود استفاده می کنند، مورد توجه قرار می دهد. ما برای خود داستان هایی درباره خود و دیگران تعریف می کنیم و آن داستان ها، رفتار و تصمیمات ما را هدایت می کنند. مشکلات زمانی به وجود می آیند که داستان ها با واقعیت مطابقت ندارند. به عنوان مثال، روایت های بیش از حد منفی، می توانند نگرش های خود باخت را تقویت کنند و تصمیم های بد را تحریک کنند.
9. درمان متمرکز بر راه حل( راه حل مدار):
درمان متمرکز بر راه حل، وسیله ای برای رسیدن به هدف است. در این روش، زوج ها با یک مشکل تعریف شده به دنبال درمان می آیند و برای حل آن با درمانگر همکاری می کنند. به عبارت دیگر، اگر مشکلات گسترده ای در رابطه وجود داشته باشد، ممکن است یک درمان ایده آل نباشد. با این حال، مکالمات راه حل محور در قلب این روش، می تواند نتایج خوبی برای زوج هایی داشته باشد که به کمک نیاز دارند تا بتوانند موقعیت دشواری را که با آن روبرو هستند، از بین ببرند. ونسا برادن، درمانگر خانواده شیکاگو، می گوید:
«با درمان راه حل مدار، مراجعان خود را وادار می کنید تا در قالبی بسیار متمرکز بر راه حل صحبت کنند و من این درمان را کاملاً توانمندسازانه می دانم».
تکنیک های زوج درمانی
زوج درمانگران اغلب از یک رویکرد یکپارچه برای درمان استفاده می کنند، و بسته به نیاز شما، تکنیک هایی را از اشکال مختلف درمان می گیرند.
تکنیک های زیر، برخی از استراتژی هایی است که زوج درمانگر ممکن است از آن ها استفاده کند :
- آشنایی با شما : زوج درمانگر با شناختن شما و شریک زندگی شما، احساس امنیت ایجاد می کند. مولر می گوید: درمانگر به طور فعال و مشارکتی با شما کار می کند تا به شما کمک کند خود و شریک زندگی تان را بهتر بشناسید.
- کاوش در گذشته : زوج درمانی می تواند شامل کاوش در گذشته شما باشد، زیرا می تواند به شما در درک بهتر ترس ها، انگیزه ها و رفتارهای خود در یک رابطه کمک کند. همچنین می تواند به رفع تعارضات حل نشده ای که بر حال شما تأثیر می گذارد کمک کند.
- تمرکز بر راه حل ها : در این تکنیک، درمانگر شما برای حل مسائل، اصلاح الگوهای رفتاری منفی، و تمرکز بر جنبه های مثبت رابطه، با شما و شریک زندگی تان همکاری خواهد کرد.
- مهارت های آموزشی : زوج درمانی می تواند با آموزش مدیریت خشم، حل مشکل، و مهارت های حل تعارض، به شما و همسرتان کمک کند. هدف این است که شما و شریک زندگی تان به ابزارهایی تجهیز شوید تا هنگام بروز مسائل، در مقابله با آن ها به شما کمک کنند.
زوج درمانی چه کمکی می تواند بکند ؟
زوج درمانی می تواند به شما و شریک زندگی شما این فرصت را بدهد که در مورد مسائل مربوط به چندین جنبه از رابطه خود بحث و آن ها را حل و فصل کنید که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نقش ها در رابطه : زوج درمانی می تواند به شما کمک کند نقش هایی را که شما و شریکتان در رابطه بازی می کنید بررسی کنید و پویایی های ناسالم را شناسایی کنید. همچنین می تواند به رفع تفاوت در انتظارات کمک کند.
- باورها و ارزش ها : زوج درمانی می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا درباره باورها، ارزش ها، و احساسات مذهبی تان و پیامدهای این جنبه ها در زندگی روزمره تان صحبت کنید.
- امور مالی : امور مالی می تواند منبع اصلی درگیری در روابط باشد. زوج درمانی می تواند به ترویج گفتگوی باز و شفافیت در مورد عادات درآمد و هزینه کمک کند.
- زمان صرف شده با هم : شما و شریک زندگی تان می توانید به مسائلی رسیدگی کنید که باعث خراب شدن زمان با هم بودن شما شده است. می توانید درباره فعالیت هایی که از انجام آن ها با هم لذت می برید و نحوه لذت بخش تر کردن زمان با هم صحبت کنید.
- کودکان : اگر شما و همسرتان در مورد اینکه آیا می خواهید بچه دار شوید یا نمی خواهید؛ یا درمورد اینکه چگونه آن ها را بزرگ کنید، همدل نیستید، زوج درمانی می تواند به شما در بیان این نگرانی ها کمک کند. همچنین می تواند به عوامل استرس زا مانند مشکل در باردار شدن یا فرزند خواندگی کمک کند.
- روابط خانوادگی : زوج درمانی می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا مشکلات ناشی از درگیری با سایر اعضای خانواده مانند والدین، فرزندان و خواهر و برادر را حل کنید.
- رابطه جنسی و صمیمیت : اگر شما و شریک زندگی تان مسائل مربوط به رابطه جنسی و صمیمیت یا خیانت را دارید، زوج درمانی می تواند فضای امنی را برای شما فراهم کند تا احساسات و نیازهای خود را به اشتراک بگذارید.
- مشکلات سلامتی : بیماری های جسمی یا روانی ممکن است برای شما و شریک زندگی تان سخت باشد. زوج درمانی می تواند به شما کمک کند تا با استرس وارد شده به رابطه خود مقابله کنید.
- عوامل استرس زای بیرونی : درمان همچنین می تواند به شما و شریک زندگی تان کمک کند تا با تعارضات ناشی از عوامل خارجی، مانند کار، مقابله کنید که می تواند به رابطه شما استرس وارد کند.
مزایای زوج درمانی
«افراد گزارش می دهند که از زمانی که زوج درمانی دریافت کرده اند، احساس می کنند با شریک زندگی شان و احساسات خود ارتباط بیشتری دارند، و همچنین در رابطه امن تر، خود انگیخته تر و بازیگوش تر هستند.»
مولر می گوید: «وقتی مردم در رابطه شان احساس امنیت بیشتری می کنند، می توانند در بخش های دیگر زندگی شان قاطع تر و ماجراجوتر شوند.»
برخی از مزایایی زوج درمانی عبارتند از :
- درک بهتر یکدیگر : زوج درمانی می تواند به شما کمک کند خودتان و همسرتان را بهتر بشناسید. می تواند به هر دوی شما کمک کند تا احساسات، امیدها، ترس ها، اولویت ها، ارزش ها و باورهای خود را بیان کنید.
- شناسایی مشکلات رابطه : به گفته مولر، درمانگر شما می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا مسائلی را که منجر به درگیری های مکرر، عدم اعتماد و احساس قطع ارتباط می شوند شناسایی کنید.
- بهبود مهارت های ارتباطی : زوج درمانگر می تواند به شما و شریک زندگی تان کمک کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنید. می تواند به شما کمک کند تا نظرتان را بیان کنید و بدون اینکه شریک زندگی خود را مورد حمله قرار دهید یا سرزنش کنید، آنچه که نیاز دارید را درخواست کنید.
- حل تضادها : درمانگر شما می تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند تا مشکلات خود را شناخته و آن ها را حل کنید.
- تقویت دوستی و دلبستگی : زوج درمانی می تواند به تقویت دوستی، دلبستگی، پیوند و صمیمیت بین شما و شریک زندگیتان کمک کند.
- خاتمه دادن به رفتار ناکارآمد : زوج درمانگر شما می تواند رفتارهای ناکارآمد را شناسایی کرده و به حذف آن ها کمک کند.
- یادگیری مهارت ها : زوج درمانی شکل بلندمدت درمان نیست. در عوض، این یک درمان کوتاه مدت است که هدف آن تجهیز شما و شریک زندگیتان به مهارت هایی است که به شما کمک می کند تا از تعارض هایی که در مسیر ایجاد می شوند پیشگیری و آن ها را مدیریت کنید.
- بهبود رضایت از رابطه : زوج درمانی می تواند به بهبود کیفیت کلی رابطه شما کمک کند، به طوری که شما و شریک زندگیتان در کنار هم شادتر باشید.
تفاوت مشاوره ازدواج و زوج درمانی
مشاوره ازدواج و زوج درمانی آنقدر با یکدیگر همپوشانی دارند که به سختی می توان تفاوت میان آن ها را متوجه شد. بسیاری از افراد این کلمات را به جای هم استفاده می کنند، که می تواند سردرگمی را افزایش دهد.
مشاوره ازدواج بیشتر به رویدادهای امروزی می پردازد تا گذشته. بر روی «حالا» و چالش های زندگی زناشویی تمرکز می کند تا بتوانید رابطه خود را به مسیر درست برگردانید. زوج درمانی نه تنها به زمان حال می پردازد، بلکه با هر سابقه ای که باعث الگوهای ناسالم رابطه شود، سروکار دارد. شما به دعواها و مشاجرات قبلی نگاه خواهید کرد و به ریشه مشکلات خود و چگونگی شروع همه چیز خواهید رسید.
مشاوره ازدواج بیشتر به رویدادهای حال می پردازد تا رویدادهای گذشته. مشاوران مشاوره ارائه می دهند و یا به شما نشان می دهند که چگونه راه حل های منطقی خود را توسعه دهید. بسیاری از زوج ها قبل از ازدواج به دنبال مشاوره ازدواج هستند. این نوع از تکنیک های مشاوره ازدواج می تواند تضمین کند که هر دو طرف وارد یک رابطه قوی و سالم می شوند.
برقراری ارتباط و یادگیری مهارت های حل تعارض، می تواند بزرگترین تفاوت را در موفقیت یا عدم موفقیت ازدواج شما ایجاد کند.
چگونه می توانید بفهمید که رابطه شما به زوج درمانی نیاز دارد؟
روابط می توانند یک ترن هوایی باشند، و مهم نیست که چقدر در آن ها بوده اید، آن ها یک فرآیند در حال پیشرفت هستند. حفظ یک ازدواج خوب نیاز به زمان و صبر و کمک های یک متخصص دارد. در اینجا چند دلیل خوب وجود دارد که نشان می دهد ممکن است به مشاوره ازدواج یا زوج درمانی نیاز داشته باشید:
- شما دیگر نمی توانید به راحتی با یکدیگر ارتباط برقرار کنید؛
- یکی یا هر دوی شما رابطه نامشروع (خیانت) داشته اید؛
- شما دیگر نمی توانید اختلافات را حل کنید؛
- شما فقط به خاطر بچه ها با هم می مانید؛
- تنها راه حلی که می توانید پیدا کنید، جدایی است.
جلسات زوج درمانی و مشاوره ازدواج
هیچ جدول زمانی یا ضرب الاجلی واقعی برای تکمیل ازدواج و مشاوره زوجین وجود ندارد. تعداد جلسات بستگی به خود زوجین دارد و قرار ملاقات های زوج درمانی را می توان با حضور هر دو شریک یا به صورت جداگانه انجام داد.
برخی از زوج ها ممکن است به زمان بیشتری نسبت به دیگران نیاز داشته باشند. این به هیچ وجه به این معنا نیست که زوجی که بیشتر در مشاوره می مانند، مشکلات بیشتری دارند. بلکه به این معنی است که این زوج ها ممکن است به زمان بیشتری برای گشایش موانعی مانند ارتباط، صمیمیت و غیره نیاز داشته باشند.
منابع:
