اولین قرار آشنایی، تعیین کننده ترین دیدار خواهد بود چرا که نقش موثری در شکل دهی ذهنیت طرفین خواهد داشت. قرار آشنایی و به دنبال آن، آشنایی با کسی که دوستش داشته باشیم اتفاقی بی نظیر و فوق العاده است. احساس می کنید که می توانید دنیا را فتح کنید. تمام شب را بیدار می مانید تا او را بیشتر بشناسید و مدام فکر و خیال می کنید که دوباره کی او را می بینید. تمام این رفتارها علت مشخصی دارد.
چگونه در اولین قرار آشنایی بتوانیم بدانیم که شخصی مناسب ما هست یا نه؟
ما انسان ها به نوعی طراحی شده ایم که با افراد دیگر ارتباط گرفته و به آنان دلبسته شویم. زمانی که با کسی قرار آشنایی می گذاریم هورمون اکسی توسین در مغز ما ترشح می شود و این اتفاق به ما کمک می کند تا راحت تر با دیگران ارتباط برقرار کنیم و وقتی که او را می بینیم هورمون دوپامین در مغز ما ترشح می شود و به این دلیل احساس شعف و شادی داریم. به همین دلیلی که شما آن را به وضوح احساس نمی کنید -یعنی ترشح هورمون ها در مغز-؛ تمایل دارید که نقاط ضعف طرف مقابلتان را به حداقل برسانید و نقاط مثبت او را بزرگتر جلوه دهید.
اگر متوجه مسئله ای شدید که به نظرتان چندان درست نیست یا ویژگی شخصیتی که آن را دوست ندارید احتمال دارد که آن را توجیه کنید یا به شکل دیگری تفسیر کنید تا خودتان را متقاعد کنید که آن شخص برای شما مناسب است. درست به همین دلیل، تشخیص علائم هشدار دهنده یا زنگ خطر در اولین قرار آشنایی و حتی اوایل رابطه، برایتان کار سختی است چون بدن و ذهن شما نمی خواهد که به آن ها توجه کنید.
علائم هشدار دهنده در اولین قرار آشنایی
یکی از بزرگترین عوامل پیش بینی کننده، آن چیزی است که دکتر جان گاتمن به آن لقب “چهار سوارکار” را داده است؛ 4 رفتار مخرب که باعث می شود رابطه عاطفی تان به مرز شکست و نابودی و در نهایت طلاق نزدیک شود. این 4 رفتار مخرب عبارتند از :
- به تندی انتقاد کردن یا عیب جویی : یعنی نقص ها و ضعف های شخصیتی شریک زندگی تان را به او بگویید.
- حالت تدافعی (جبهه گیری) : به این معنا که از مسئولیت خود در اتفاقات شانه خالی کنید و همیشه تقصیر را به گردن دیگری بیاندازید.
- تحقیر کردن : یعنی شریک زندگی تان را تحقیر کنید و تصور کنید که برتری ویژه ای نسبت به او دارید.
- سکوت یا بی اعتنایی : بدین معنا که سکوت کنید و به شریک زندگی تان اجازه ندهید که حرف بزند.
شما حتی در اوایل رابطه نیز می توانید متوجه شوید که این چهار رفتار مخرب را انجام می دهید یا نه.
1- عیب جویی یا به تندی انتقاد کردن
ممکن است متوجه شوید فردی که با او قرار آشنایی می گذارید مرتب از شما یا دیگران انتقاد می کند و دائما از کلماتی مثل “همیشه” یا “هرگز” استفاده می کند. برای مثال چنین جملاتی را می گوید: ” تو همیشه دیر می کنی” یا ” هیچ وقت شب به من فکر نمی کنی”.
2- حالت تدافعی
حالت تدافعی، شامل رفتارهایی مثل انتقاد متقابل، توضیح بیش از حد، توجیه رفتارها یا بازی در نقش قربانی است. اگر شما با کسی قرار آشنایی گذاشته اید و دغدغه تان را با او در میان گذاشته اید اما او با حالت دفاعی جواب می دهد ممکن است این اتفاق مسئله جدی باشد که باید به آن توجه کنید. ممکن است آن ها جمله ای شبیه این بگویند:” میدانم که همیشه دیرحاضر می شوم اما واقعا درگیر کار هستم، چرا این را نمی فهمی؟”
3- سکوت یا بی اعتنایی
بی اعتنایی و سکوت، اغلب اوقات نتیجه فشارهای جسمی است. کسی که این کار را در رابطه انجام می دهد معمولا تپش قلب دارد و غرق در هورمون های استرس است. اگر با چنین فردی در رابطه هستید به نظر می رسد که او خسته شده است یا اهمیتی به حرف های شما نمی دهد. احتمال دارد که شما چنین تجربه ای را در بحث های اول رابطه تان داشته باشید. برای نمونه، ممکن است طرف مقابل آفلاین شود و به شما جوابی ندهد.
4- تحقیر
به این رفتار باید توجه زیادی داشته باشید. تحقیر جزء آسیب زننده ترین رفتار در رابطه عاطفی است و زمانی اتفاق می افتد که فردی خود را در جایگاه برتری نسبت به طرف مقابل در نظر بگیرد. در واقع تحقیر مانند سرکوفت زدن یا طعنه و کنایه زدن با بدجنسی است. مثال های دیگر تحقیر مانند خندیدن به شما (نه با شما)، حقیر یا کم ارزش کردن علایق یا حرفه شما، یا اعتقاد به برتری نسبت به شما در بعضی از توانایی هاست. اگر طرف مقابل شما در مراحل اولیه آشنایی دست به تحقیر بزند، این یک زنگ خطر مهم برای شماست.
خوب تا این جا مواردی که با دیدن آن ها باید از فرد مورد نظر اجتناب کنید را بررسی کردیم حالا ببینیم که در قرار آشنایی باید به دنبال چه علائم دیگری باشیم.
ویژگی های مثبتی که در اولین قرار آشنایی باید به دنبال آن ها باشید:
خوشبختانه دکتر گاتمن پژوهش خود را صرفا به بررسی مشکلات روابط محدود نکرده است. او همچنین می خواست این نکته را نیز بداند که زوجین موفق چه رفتارهای متفاوتی را نسبت به افراد دیگر در رابطه انجام می دهند. او توانست راه حل هایی را برای این چهار رفتار مخرب پیدا کند که هرکدام از آن ها خنثی کننده چهار رفتار مخرب هستند.
به هنگام قرار آشنایی، به دنبال این ویژگی ها در طرف مقابل باشید. این علائم به این معنا هستند که می توانند تعارض ها را به خوبی حل و فصل کنند و حتی زمانی که با آن ها متفاوت هستید به شما و علایقتان احترام بگذارند.
1- با مهربانی و به طور ملایمی شروع می کنند
افراد موفق در رابطه، به جای اینکه به دنبال عیب جویی باشند، دغدغه ها یا ناراحتی های خود را مودبانه، با مهربانی و به آرامی با شما مطرح می کنند. آن ها وقتی که می خواهند در موردی چیزی که آن ها را آزرده یا ناراحت کرده صحبت کنند، تمایل دارند که از چنین عبارت هایی استفاده کنند؛ من متوجه شدم …، من احساس می کنم …، من نیاز دارم … .آن ها به جای اینکه مدام شما را متهم یا سرزنش کنند چنین جملاتی را می گویند : تو همیشه این کار را می کنی …، تو باید آن را انجام بدهی …، چرا این کار را نمی کنی؟ .
2- مسئولیت پذیری
به جای جبهه گیری یا اتخاذ حالت تدافعی، مسئولیت کارها یا نقش خود در اشتباهات را به عهده می گیرند. این کار به این معنی است که شما در کوچکترین بخش مشکل نیز سهمی دارید. افراد مسئولیت پذیر، به دغدغه های طرف مقابل خود گوش می دهند، نگرانی های آن را بی ارزش نمی کنند و قبل از جواب دادن، به قدر کافی مکث می کنند.
این رفتار می تواند به این شکل باشد که یکی از طرفین بگوید: “ببین من متوجه شده ام که وقتی با دوستات بیرون میریم، یه گوشه تک و تنها میمونم. من واقعا تو اون لحظات حس خوبی ندارم. نیاز دارم کمی بیشتر کنارم باشی تا باهاشون آشنا بشم” ( این مثالی است از یک شروع آرام و ملایم). طرف مقابل نیز به نوبه خودش به حالت غیرتدافعی به این شکل جواب میدهد: “حق با توئه. من نباید اینطوری از تو دور بشم. می تونم تصور کنم که این کار وقتی هنوز همه رو نمی شناسی، چقدر ناراحت کننده و آزار دهنده اس”.
3- آرام کردن خود
همه ما در مواقعی از زندگی، ناراحت و غمگین می شویم. این کاملا طبیعی است که هر از گاهی هیجانات ناخوشایندی را تجربه کنیم. با این حال، افرادی که روابط نسبتا خوب و موفقی دارند از عهده آرام کردن خودشان بر می آیند و شریک زندگی یا پارتنری هم دارند که به آن ها اجازه تنهایی را می دهد تا بتوانند خود را آرام کنند. این ویژگی به این معنی است که وقتی کسی نیاز به استراحت کردن دارد، این کار را انجام می دهد و فرد مقابل نیز این فرصت را برای او فراهم می کند.
4- توجه به احساسات
برای غلبه بر تحقیر، کسی که آن را انجام می دهد باید راغب باشد تا احساسات خود را بشناسد و آن ها را ابراز کند. همینطور باید آن دسته از تجربیات گذشته خود را که باعث شده به شریک زندگی خود احساس خشم و خصومت داشته باشند را بررسی کنند و به جای سرزنش کردن و گفتن جمله ای مثل:” باورم نمیشه دیرکردی. حالم ازت بهم می خوره” به طور مناسب تر و با لحن مودبانه تری این دلخوری را مطرح کنند. مثل: ” وقتی دیر می کنی من خیلی عصبی می شم”.
نکته اخلاقی ماجرای اولین قرار آشنایی
اوایل شروع رابطه پر از هورمون های شادی آور است که باعث می شوند تا شما با یار جدیدتان جفت شوید و ارتباط داشته باشید. آگاهی در مورد علائم و ویژگی های یک پارتنر سالم می تواند باعث شود که این هورمون ها را کمی نادیده بگیرید و کمی واضح تر به مسائل نگاه کنید. حواستان به آدم های انتقادگر، دفاعی، گوشه گیر یا تحقیر کننده باشد. وجود داشتن این رفتارها به این معنی نیست که شما نباید با چنین افرادی در رابطه باشید؛ بلکه به این معناست که باید در این باره کنجکاو باشید که وقتی مرزها و محدوده هایی را برای چنین رفتارهایی تعیین می کنید آن ها چطور واکنش نشان می دهند.
در نهایت می توانیم بگوییم که ما نیاز به شریک زندگی یا پارتنری داریم که با ما مهربان باشد و با ملایمت و احترام با ما رفتار کند (حتی وقتی که ناراحت و آشفته است)، بتواند مسئولیت کارها و رفتارهای خودش را قبول کند (حتی زمانی که کار سختی است)، با ما همکاری کند تا سیستم عصبی ما آرام شده و تسکین یابد، درد و رنج های گذشته خودش را بپذیرد و آن ها را به رابطه منتقل نکند و سرما خالی نکند.
این مطلب، با عنوان اصلی “پرچم قرمز/پرچم سبز: هنگام قرار آشنایی، به دنبال چه چیزی باشید”، ترجمه مقاله ای است با عنوان Red Flag/Green Flag: What to Look for When You’re Dating در سایت گاتمن.